dr. Barbara M van Amerongen
Laatst bijgewerkt op 25 oktober 2011.
Vitamine D is goed voor onze weerstand. In de zomermaanden maakt zonlicht vitamine D3 aan in de huid. In de wintermaanden oktober tot april is onze Nederlandse zon daarvoor niet krachtig genoeg. Onze voeding, haring, makreel en wilde! zalm, is onvoldoende voor onze behoefte aan vitamine D3 en draagt maar voor zo'n 5% daaraan bij.
Het vitamine D gehalte (25OHD) in ons bloed vertoont hierdoor een seizoensschommeling met de hoogste waarde in september en het diepte punt in februari. In figuur 1. staan de gemiddelde vitamine D gehaltes per maand van Britse vrouwen (blauwe lijn). Deze waarden zijn gebruikt als voorbeeld bij gebrek aan maandelijkse Nederlandse gegevens.
In september is het gemiddelde vitamine D gehalte in Groot Brittannië 70 nmol/L en in februari 36 nmol/L, een zomer/winter verschil van 34 nmol/L (49%). In Canada (oranje lijn) vertoont het vitamine D gehalte eenzelfde seizoensfluctuatie, maar de hoogste waarde valt daar in oktober (76 nmol/L) en de laagste waarde in februari (53 nmol/L), een verschil van slechts 30%. Het Nederlandse zomer/winter verschil ligt er tussen in en is ongeveer 40%.
De verschillen per individu kunnen daarnaast groot zijn.
Het aantal spoedopnames van mensen met MS in Schotland hangt samen
met het gemiddelde vitamine D gehalte van de 4 daaraan voorafgaande maanden. In april is het aantal spoedopnames het hoogst en het gemiddelde vitamine D gehalte het laagst. In oktober is het precies omgekeerd.2
Fins onderzoek stelde vast dat MSpatienten geen aanval kregen bij een vitamine D gehalte boven 85 nmol/L. Canadees onderzoek bij mensen met MS stelde vast dat MS gerelateerde, abnormale T-cell activiteiten onderdrukt werden bij een vitamine D gehalte van 100 nmol/L.
Mensen met MS zouden kunnen streven naar een zo klein mogelijk zomer/winter verschil en naar een vitamine D gehalte boven 100 nmol/L heel het jaar (groene lijn).
Eerst zou je de aanbeveling van de Gezondheidsraad kunnen volgen en dagelijks 800 IE extra vitamine D3 kunnen innemen.
Ga vervolgens na of dit in jouw geval wel voldoende is en laat jaarlijks in september de huisarts het vitamine D gehalte (25OHD) in het bloed bepalen. Overleg aan de hand van de uitslag hoeveel extra vitamine D3 je zou moeten slikken om de winter-D-dip te voorkomen.
Literatuur
Hypovitaminosis D in British adults at age 45 y: nationwide cohort study of dietary and lifestyle predictors. Hyppönen E, Power C. Am J Clin Nutr. 2007 Mar;85(3):860-8.
Wintertime vitamin D insufficiency is common in young Canadian women, and their vitamin D intake does not prevent it. Vieth R, Cole DE, Hawker GA, Trang HM, Rubin LA. Eur J Clin Nutr. 2001 Dec;55(12):1091-7.
Higher levels of 25-hydroxyvitamin D are associated with a lower incidence of multiple sclerosis only in women. Kragt J, van Amerongen B, Killestein J, Dijkstra C, Uitdehaag B, Polman Ch, Lips P. Mult Scler. 2009 Jan;15(1):9-15.
Vitamin D and multiple sclerosis hospital admissions in Scotland. Disanto G, Handel AE, Morahan JM, Deluca GC, Kimball SM, Hypponen E, Giovannoni G, Ebers GC, Ramagopalan SV. QJM. 2011 Jun 29.
A longitudinal study of serum 25-hydroxyvitamin D and intact parathyroid hormone levels indicate the importance of vitamin D and calcium homeostasis regulation in multiple sclerosis. Soilu-Hänninen M, Laaksonen M, Laitinen I, Erälinna JP, Lilius EM, Mononen I. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2008 Feb;79(2):152-7.
Naar een toereikende inname van vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2008; publicatienr. 2008/15. ISBN 978-90-5549-729-4
Vollaard EJ. Stand van zaken: Vitamine D. Apotheek Aktueel 2011 Aug;1(1):1-4. PDF (4.3 MB)
Safety and T cell modulating effects of high dose vitamin D3 supplementation in multiple sclerosis. Smolders J, Peelen E, Thewissen M, Cohen Tervaert JW, Menheere P, Hupperts R, Damoiseaux J. PLoS One. 2010 Dec 13;5(12):e15235.
Cholecalciferol plus calcium suppresses abnormal PBMC reactivity in patients with multiple sclerosis. Kimball S, Vieth R, Dosch HM, Bar-Or A, Cheung R, Gagne D, O'Connor P, D'Souza C, Ursell M, Burton JM. J Clin Endocrinol Metab. 2011 Sep;96(9):2826-34. Epub 2011 Jun 22.
Page last edited: 24 December 2012
Terms of Use